Η αρχαιολογία της γνώσης
- ISBN
- 978-960-348-286-4
- Σελίδες
- 317
- Τιμή
Το 1969, μετά τις μελέτες του για την τρέλα, την κλινική ιατρική και τις προϋποθέσεις ύπαρξης των επιστημών της ζωής, της γλώσσας και της οικονομίας, ο Μισέλ Φουκώ θα προχωρήσει αποφασιστικά στη θεωρητική συστηματοποίηση του σχεδίου που τον ενέπνεε και θα δώσει το ακριβές στίγμα του ως ιστορικού και φιλοσόφου. Η αρχαιολογία που προτείνει δεν αναζητά αιτιακές σχέσεις και επιδράσεις ανάμεσα στα συμβάντα, δεν θεωρεί την ιστορία μια σταδιακή εκδίπλωση του ορθού λόγου που θα οδηγούσε τελεολογικά στην επικράτηση της απόλυτης αλήθειας, δεν τη στηρίζει σε κάποιον καθοριστικό ρόλο που θα είχε σ’ αυτήν η συνείδηση του υποκειμένου. Τα ίδια τα ιστορικά συμβάντα υπάρχουν καθόσον αποτελούν «ρηθέντα πράγματα», καθόσον προβληματοποιούνται μέσα από εκφωνήματα, εκφωνηματικούς σχηματισμούς, λόγους, διαμορφώνοντας, έτσι, το αρχείο, δηλαδή επικράτειες λόγου αυτόνομες αλλά όχι ανεξάρτητες, ρυθμισμένες, παρότι βρίσκονται σε συνεχή μετασχηματισμό, ανώνυμες και χωρίς υποκείμενο, παρότι διαπερνούν τα ατομικά έργα. Η ιστορία και η κίνησή της αποκτά τότε άλλο νόημα. Όχι πλέον οι συμπαγείς γνωστικοί κλάδοι, αλλά οι νόμοι που διέπουν τις κατανομές, τη διασπορά, τους μετασχηματισμούς, τις εναλλαγές, τα μεσοδιαστήματα των λόγων μέσα σε ένα πεδίο στρατηγικών πιθανοτήτων. Η αίσθηση της μεταβολής δεν δίνεται μέσα από την εξέλιξη, τις συνεκτικές σχέσεις, τα κρυφά νοήματα αλλά μέσα από τα αινιγματικά κομβικά σημεία της ρήξης και της ασυνέχειας.
«Η περιγραφή του αρχείου […] μάς στερεί τις συνέχειές μας· διαλύει εκείνη τη χρονική ταυτότητα όπου μας αρέσει να κατοπτριζόμαστε για να εξορκίσουμε τις ρήξεις της ιστορίας. […] Είμαστε διαφορά […] ο Λόγος μας είναι η διαφορά των λόγων, […] η ιστορία μας η διαφορά των χρόνων, […] το εγώ μας είναι η διαφορά των προσωπείων. […] Η διαφορά, αντί να είναι η λησμονημένη και επικαλυμμένη καταγωγή, είναι αυτή η διασπορά η οποία είμαστε και την οποία πράττουμε».
Μichel Foucault
Από τον ίδιο συγγραφέα
-
Ίσως σήμερα να ντρεπόμαστε για τις φυλακές μας. Όσο για τον 19ο αιώνα, ήταν περήφανος για τα φρούρια που έχτιζε στις παρυφές και ενίοτε στο κέντρο των πόλεων. Γοητευόταν απ’ αυτή τη νέα ηπιότητα που αντικαθιστούσε τα ικριώματα. Επαιρόταν ότι δεν τιμωρεί πια τα σώματα και ότι γνωρίζει εφεξής να αναμορφώνει τις ψυχές. (…)
- σελίδα 1 / 15
- ››
Newsletter
Blog
-
Συγκροτώντας το ”Άλλο”, οι εργάτες, οι φτωχοί, το λούμπεν – προλεταριάτο, οι εγκληματίες, συχνά διαχωρίζονταν με αρρωστημένο τρόπο στο μυαλό των μεσαίων τάξεων, παρά τις προσπάθειες ανθρώπων, όπως ο κοινωνικός παρατηρητής και συγγραφέας Henry Mayhew, να παρέχουν λεπτομερείς τυπολογίες των ”εργαζομένων φτωχών”. Η προσέγγιση του Mayhew στις έρευνές του – ένα μείγμα συνεντεύξεων, (…)
-
O Γκέοργκ Ζίμελ (Friedrich Eduard Georg Simmel, γενν. 1858) θεωρείται, μαζί με τον Μαξ Βέμπερ και τον Εμίλ Ντιρκάιμ, ένας εκ των θεμελιωτών της επιστήμης της κοινωνιολογίας. Ωστόσο, σε αντιπαραβολή με αυτούς, χαρακτηρίζεται λιγότερο συστηματικός και μεθοδικός, καθώς –όπως του καταλογίζουν πολλοί από τους μελετητές του, αν και όχι όλοι– δεν συγκρότησε μια μεγάλη (…)
Πρόσφατες Εκδόσεις
-
Αν υπάρχει μία λογοτεχνική μορφή που συνδέθηκε με τη φροϋδική ψυχανάλυση από τα πρώτα κιόλας βήματά της, σί γουρα αυτή δεν είναι άλλη από τη θρυλική μορφή του Οιδίποδα, όπως μας την κληροδότησε ο Σοφοκλής και την ερμήνευσε ο Φρόυντ. Αν υπάρχει μία έννοια από ολόκληρο το θεωρητικό οπλοστάσιο της φροϋδικής ψυχανάλυσης η (…) -
Ο Ian Marsh είναι πανεπιστημιακός καθηγητής και ερευνητής στη Βρετανία, και εργάστηκε στο βρετανικό Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS) με αντικείμενο την «πρόληψη της αυτοκτονίας». Συνιστά, συνεπώς, μία μορφή «ειδικού διανοούμενου», σύμφωνα με τον ορισμό του Michel Foucault, τα θεωρητικά εργαλεία του οποίου χρησιμοποίησε ο Marsh στο σπουδαιότερο έργο του με τίτλο Suicide: Foucault, history and truth (…) -
Με το δοκίμιό του Ο νεοφιλελευ θερισμός ως ιστορικό στάδιο ο Karatani σημειώνει ότι ο ορθόδοξος μαρξισμός έχει εξετάσει την ιστορία των κοινωνικών σχηματισμών κυρίως, αν όχι αποκλειστικά, από την προοπτική του τρόπου παραγωγής. Ο ίδιος προτείνει μια επέκταση του ιστορικού υλισμού μέσα από το πρίσμα της ανταλλαγής. (…)