Η τρίτομη "Ιστορία της Σεξουαλικότητας" ("Η βούληση για γνώση", "Η χρήση των ηδονών", "Η επιμέλεια εαυτού") προεκτείνει τις έρευνες των βιβλίων "Η αρχαιολογία της γνώσης" και "Επιτήρηση και τιμωρία".
Στον τρίτο τόμο ο Φουκώ μας ταξιδεύει στη χρυσή εποχή της Ρώμης, για να μας αποκαλύψει μια λεπτή αλλά αποφασιστική αλλαγή του βλέμματος της σεξουαλικής απόλαυσης σε σχέση με την αρχαία Ελλάδα.
Μέσα από την ανάλυση κειμένων ονειροκριτικής, ιατρικής και φιλοσοφίας, όπως του Αρτεμίδωρου, του Γαληνού, του Πλουτάρχου, του Ψευδο-Λουκιανού, ο Φουκώ ανιχνεύει τις αλλαγές που συμβαίνουν την εποχή αυτή, οι οποίες μας φέρνουν εγγύτερα στις επερχόμενες καθοριστικές αντίστοιχες αντιλήψεις του χριστιανισμού.
Ο γάλλος φιλόσοφος παρατηρεί ότι αποσυνδέεται η σεξουαλική πρακτική από τη στενή σχέση της με την πολιτική σφαίρα, σύνδεση που χαρακτηρίζει τις αρχαιοελληνικές πεποιθήσεις σχετικά με τη σεξουαλικότητα, χωρίς να παραβλέπει τη σημασία των συλλογικών πεποιθήσεων για τις εκάστοτε επιλογές σεξουαλικών πρακτικών, καθώς το άτομο συνεχίζει να επηρεάζεται από αυτές. Παρότι διακρίνει ότι η σεξουαλικότητα δεν αποτελεί ακόμη πηγή κακού, ο Φουκώ εντοπίζει την έντονη ανησυχία που προκαλούν η αγωγή του σώματος και οι σαρκικές ηδονές. Επίσης, διαπιστώνει την αναβάθμιση του συζυγικού δεσμού και της θέσης της γυναίκας σ' αυτόν, αλλά και την απαξίωση του έρωτα προς τα αγόρια. Μας περιγράφει τη διαμόρφωση μιας νέας σεξουαλικής ηθικής η οποία, μέσα από την εγκράτεια και τον αυτοέλεγχο, επικεντρώνεται γύρω από την επιμέλεια εαυτού, δηλαδή τη συγκρότηση της προσωπικότητας και μιας τέχνης του ζην που αρμόζει σε ένα άτομο ικανό να επωμιστεί τις πολιτικές ευθύνες του στο πλαίσιο της Πόλης. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)